"Sztuka Bieszczadzkich Połonin"
(na podstawie katalogu wystawy w Stryszowie)
Bieszczady - region o niezwykłym dziedzictwie kulturowym wynikającym z różnorodności zamieszkujących tu niegdyś grup etnicznych. Ślady bieszczadzkich inspiracji twórczych widoczne są w twórczości sławnych piór: Aleksandra Fredry, Wincentego Pola, Januarego Poźniaka, Józefa Turowskiego, Jana Kantego Podoleckiego, Zygmunta Kaczkowskiego, Seweryna Goszczyńskiego.
W jednej z najstarszych bieszczadzkich miejscowości u ujścia Hoczewki do Sanu w Hoczwi prezentuje swe dzieła o nowatorskim charakterze ich twórca, Zdzisław Pękalski. Artysta rzeźbiarz, malarz, poeta, etnograf, pedagog, człowiek o renesansowych zainteresowaniach, hobbysta wielu dziedzin. Pasje zbierackie Zdzisława Pękalskiego nazwanego przez jego przyjaciela Andrzeja Szczerbickiego "strażnikiem czasu" zmaterializowały się w utworzonej pod koniec lat siedemdziesiątych Izbie Regionalnej mieszczącej się w starej grekokatolickiej plebanii, w której społecznie pełni funkcje przewodnika, kustosza, konserwatora eksponatów. Znajdziemy tam wyposażenie wnętrz mieszkalnych, narzędzia i sprzęt gospodarski, meble, ceramikę, stroje ludowe, akcesoria kowalskie i tkackie, zbiór fajek, butelek, oleodruki świętych obrazów, archiwalia.
Zdzisław Pękalski jest jednym z założycieli Bieszczadzkiej Grupy Twórców Kultury, działającej od 1978 r. i wystawiającej swoje prace głównie w Galerii mieszczącej się w Synagodze w Lesku.
Tworzywem, z którego powstają dzieła sztuki wystrugane dłutem, pomalowane pędzlem, jest drewno: lipowa deska z wypatrzonym przez artystę niezwykłym pokrojem słoi, sfatygowane drzwiczki od chlewu, czy plewnika, poobgryzane przez gadzinę koryto, niecka czy dzieża na mąkę, do wyrabiania ciasta. Najczęściej dodawanym rekwizytem jest symbol ludzkiego szczęścia - końska podkowa zastępująca aureolę. O swojej twórczości autor mówi: "Moje obrazy to spontaniczne spotkanie z Bogiem. Traktuję je jak moją modlitwę. Nie jest to taka typowa, zwyczajna modlitwa, to modlitwa z pędzlem". Artysta stworzył swój własny, oryginalny styl, nawiązujący do ikon bizantyjskich mnichów.
Powrót